بدون تردید انجام دادن هر کاری و تحقّق هر هدفی راه خاصّی دارد که بدون توجّه به آن نمی توان به موفّقیت لازم دست یافت. لذا موفق ترین افراد کسانی هستند که قبل از اقدام به هر کاری مقدّمات تحقّق آن را بررسی می کنند و پس از شناسایی کامل تمام راه هایی که نیل به هدف مورد نظر را میسّر می سازد، بهترین راه و مناسب ترین شیوه را بر می گزینند. تهذیب نفس نیز راه و روش مخصوصی دارد که بدون توجّه به آن نمی توان به این هدف بزرگ نائل آمد. در مجموعه روایات علی علیه السلام در زمینه چگونگی تهذیب نفس به توصیه های زیادی برمی خوریم؛ از جمله آن حضرت به تمام علاقه مندان به تهذیب نفس چنین سفارش می کنند: «نفس های خودتان را از آلودگی لذت ها و عوارض و تبعات خواست های نفسانی پاکیزه سازید».


زمینه بهره مندی از نیروی اندیشه
    بهره مندی از هر یک از استعدادهایی که خداوند در وجود آدمی قرار داده است در اوضاع و احوال خاصّی امکان پذیر است. اگر زمینه های داخلی و خارجی برای به فعلیّت رسیدن این توانمندی ها فراهم نشود، انسان از این موهبت های الهی آن چنان که باید نمی تواند استفاده کند؛ به عنوان مثال برای بهره برداری کامل از نیروی اندیشه که مهم ترین سرمایه انسان در زندگی محسوب می شود، شروط و مقدّمات فراوانی لازم است که مهم ترین شرط آن حفظ سلامت و تهذیب نفس از آلودگی هاست. علی علیه السلام در این باره میفرمایند: «هرکه نفس خود را تهذیب نکند، از عقل و نیروی تفکر بهره مند نمی شود.»