جنگی که ندیدیم و جنگی که می‌بینیم ولی باور نمی‌کنیم

نویسنده: هادی بامهر

      31 شهریور 1359 با حمله هوایی جنگنده‌های رژیم بعث به پایگاه‌های هوایی ایران ابتدا کسی فکر آن را نمی‌کرد که این صدای غرش سوخوهای عراقی زنگ خطر آغاز جنگی تمام عیار علیه ایران باشد. اما این حملات با پاسخ دندان‌شکنی از سوی ایران مواجه شد و با فاصله کمی تمام مناطق مرزی به حالت نظامی درآمد همه‌ی مردم جنگ را با تمام وجود احساس کردند و یکدست در برابر آن ایستادگی کردند. اما جنگ تمام نشد این بار در غالب جنگ اقتصادی و نرم و در دوران سازندگی قانون هلمز برتون داماتو علیه اقتصاد در ایران تصویب شد و طبق آن هرگونه سرمایه‌گذاری بیش از 40 میلیون دلار در سال برای توسعه بخش نفت و گاز در ایران و لیبی توسط هر شرکتی در دنیا ممنوع شد.

 

      این تنش‌های اقتصادی بین اقتصاد ما و اقتصاد لیبرال غرب در 1370 در غالب تحریم‌ها و قطعنامه‌های مختلف همواره ادامه داشت. مردم در جنگ سخت و در تهدید تروریسم حس جنگ را دارند؛ اما در جنگ اقتصادی و خصوصاً جنگ ارزی در جامعه حس جنگ وجود ندارد و این بدترین فاجعه است که تهدید عادی‌سازی شود. از مهر 90 قیمت دلار افزایش داشت و تا پاییز 91 به بالاتر از 3500 تومان رسید و این سرآغاز یک جنگ تمام عیار ارزی بود که با بحران ارز شروع شد اما این بار کاملاً در سکوت و هیچ کجا حتی در دانشکده‌های اقتصاد ما که هنوز 6 واحد نظریات آدام اسمیت که مبنای اقتصاد لیبرال است تدریس می‌شد حرفی از احتمال حمله ارزی و اینکه ما درگیر جنگ نابرابر شده‌ایم نبود.
 

      در جنگ ارزی که جزو جنگ‌های نیمه سخت است به جای اعزام ادوات جنگی ارزش پول یک کشور را نابود می‌کنند. این نوع جنگ چنان مخرب است که در جنگ ارزی چین-آمریکا طبق گزارش نخست‌وزیر چین فقط در 45 روز ارزش پول چین (دارنده سومین ذخایر طلای جهان) 50 درصد سقوط و اقتصاد چین دچار نوسانات شدید شد. چند ماه بعد نخست‌وزیر چین در مصاحبه‌ای رسماً اعلام کرد که ازاین‌پس به دنبال تعدیل سیاست خارجی و رفتن به سوی سیاست تجارت داخلی و مصرف‌گرایی از تولیدات خودمان هستیم. درواقع چین با این تصمیم اقتصاد مقاومتی را اجرا کرد.
 

      در سال 92 درحالی‌که وزارت خارجه ما در حال مذاکرات بودند سندی تصویری از بنیاد کارنگی آمریکا با سخنرانی جیمز ریکاردز استراتژیست ارشد جنگ‌های ارزی پنتاگون درباره جنگ ارزی ایران در سال 90 در رسانه‌ها منتشر شد که نکات بسیار قابل تأملی را برای همه‌ی ما دانشجویان و مسئولین داشت. به‌طور خلاصه بخش‌هایی از این سخنرانی را بررسی خواهیم کرد.
 

      نتیجه این تحریم‌ها، انزوای فوری ایران از سیستم دلار و کمبود شدید دلار در ایران بود. ریال ایران در عرض فقط چند روز بیش از 41 درصد از ارزش خود را در برابر دلار از دست داد. ازآنجاکه بسیاری از کالاها در ایران وارد می‌شود، قیمت این کالاها به ریال دو برابر شدند... .

 
      در عرض چند روز، ایالات متحده که ایران را از سیستم بانکی جهان جدا کرده بود، ارزش برابری ارز ایران را نابود کرد، به اقتصاد ایران «ابر تورم» را تزریق کرد و باعث افزایش در نرخ بهره شد این موارد تصادفی نبودند؛ بنابراین، این رویه جنگ ارزی روش خوبی برای بی‌ثبات کردن یک حکومت است. به عنوان یک تحلیلگر کلان جهانی، اغلب از من پرسیده می‌شود که اگر جنگ با ایران شروع شود چه اتفاقی می‌افتد؟ پاسخ من این است که جنگ آغاز شده است اما در این جنگ هنوز تیری شلیک نشده. به تعبیر کارشناسان، ایالات متحده و اسرائیل درگیر جنگ نامحدود یا جنگ نامتقارن با ایران هستند. این جنگ شامل خرابکاری، ترور، عملیات ویژه، عملیات روانی، حمله به زیرساخت‌های حیاتی، جنگ سایبری و همچنین شامل جدیدترین شیوه جنگ یعنی «جنگ مالی» است.
 

      این تحریم‌ها، انزوای فوری ایران از سیستم دلار و کمبود شدید دلار در ایران بود. ریال ایران در عرض فقط چند روز بیش از 41 درصد از ارزش خود را در برابر دلار از دست داد. ازآنجاکه بسیاری از کالاها در ایران وارد می‌شود، قیمت این کالاها به ریال دو برابر شدند. کالاهای اساسی یک‌شبه از دویست هزار ریال به چهارصد هزار ریال افزایش یافتند؛ و تاجرها مجبور شدند به ‌منظور به دست آوردن دلار موردنیاز برای واردکردن کالاها به بازار سیاه‌روی بیاورند. بانک‌های ایرانی با افزایش نرخ بهره به بیش از 11 درصد به منظور حفظ ریال در بانک‌ها و جلوگیری از خارج شدن آن از سیستم بانکی ایران واکنش نشان دادند.

جیمز ریکاردز

 

      همان‌طور که از مطالب فوق برمی‌آید ابزار ضربه زدن در جنگ اقتصادی متلاطم کردن اقتصاد کشور، ایجاد جنگ روانی و رواج بی‌اعتمادی در بین مردم است. اما پس از جنگ ارزی سال 90 با روی کار آمدن دولت محترم یازدهم کلید حل مشکلات بی‌ثباتی در بازار ارز و اقتصاد همواره در گرو برقراری ارتباط با آمریکا برای رفع تحریم‌ها معرفی شد. پس از اجرای برجام درحالی‌که همه منتظر برداشته شدن تحریم و اقتصاد گل و بلبل بودند خبر از FATF و یوترن به میان آمد. یوترن یعنی هر نوع معامله‌ی نفتی ایران با ارزی غیر از دلار، باید در بازار جهانی یا در کشور مقصد، ابتدا به دلار برگردد، سپس معامله رسمیت پیدا کند. هر کس بخواهد با ایران معامله کند، چه کالا از ایران بخرد و چه کالا به ایران بفروشد، این معامله باید در یک دوربرگردان در نظام مالی آمریکا به دلار تبدیل شود؛ سپس اجازه مراوده با ایران را خواهد داشت یعنی رابطه سلطه دلار را بر اقتصاد پذیرفتیم. اگر تا دیروز ایران با قطع ارتباط مالی با جهان در جنگ ارزی مصون می‌ماند، امروز با وصل شدن نظام مالی ایران به نظام مالی جهان آسیب‌پذیری ایران بسیار بالا می‌رود.

 
      در این رابطه رهبر انقلاب با بیان خاطره‌ی خود درباره ماهاتیر محمد نخست وزیر کشور مالزی سعی داشتند که این آسیب‌پذیری را تذکر دهند. در جنگ ارزی صورت گرفته به رهبری نهادهای استعماری غرب علیه کشورهای جنوب شرق آسیا، کشور مالزی یک شب تا صبح ورشکسته شد و اندونزی سقوط کرد.
 

      اگر مسئولان و مردم اقتصاد مقاومتی را به معنای واقعی محقق و کشور را از جادوی مالی و پولی دشمن خلاص کنند و ارزش و آقای دلار را در زندگی اقتصادی بشکنند کشورهای دیگر را نیز نجات داده‌اند و برای آن‌ها الگو خواهند شد.
 

      امام خامنه‌ای - 1395/06/28 - دیدار فرماندهان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با رهبر انقلاب[1]
 

      خرمشهرها در پیش است؛ نه در میدان جنگ نظامی، [بلکه‌] در یک میدانی که از جنگ نظامی سخت‌تر است. البتّه ویرانی‌های جنگ نظامی را ندارد؛ به‌عکس، آبادانی به دنبال دارد، امّا سختی‌اش بیشتر است.
 

      امام خامنه‌ای - 1395/03/03 - بیانات در دانشگاه افسرى و تربیت پاسداری امام حسین علیه‌السلام[2]
 

      جیمز ریکاردز، رایزن تهدیدات و جنگ نامتقارن اقتصادی پنتاگون و سی‌آی‌ای CIA، سال ۲۰۱۴ در کتاب مرگ پول می‌نویسد:
 

ایالات‌متحده خواسته بود ایران را از سیستم پرداخت‌های دلاری بیرون کند … لیکن در شرایطی که باید مراقب آرزویتان باشید که عملی شود، یک سیستم پرداخت غیرِ دلارمبنا در آسیا در حال شکل‌گیری است.

 
      از این سخنان ریکاردز می‌توان نگرانی غرب در شکل‌گیری سیستم مالی با اساس غیر از دلار را فهمید. چرا که اگر چنین سیستم غیر دلاری شکل بگیرد الگوی تمام کشورها خواهد شد و اقتصاد دلار محور غرب را برای همیشه به گوشه خواهد راند. اما ما با این سیستم بانک مرکزی که عقیده دارد می‌شود با دشمن از در دوستی وارد شد و دشمن می‌تواند تمام مشکلات ما را حل کند نمی‌توانیم در جنگ ارزی مقاومت کنیم. نقدینگی در جامعه به بالای هزار میلیارد رسیده است، تولید خوابیده و بیکاری بیداد می‌کند و مسئولین فقط سخنرانی درمانی می‌کنند؛ بنابراین همان‌طور که دیدیم دستور شکستن آقایی دلار از سوی رهبری صادر شده همان‌طور که امام خمینی در سال 59 فرمودند حصر آبادان باید شکسته شود امروز نیز حصر و یوق دلار باید به همت ما از گردن اقتصاد برداشته شود تا به سوی اقتصاد مقاومتی و سالم پیش برویم.

 


پی‌نوشت:

[1] http://farsi.khamenei.ir/news-content?id=34389

[2] http://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=33172

 

جهت آشنایی بیشتر با پدیده جنگ ارزی می‌توانید به پرونده ویژه سایت کدآمایی با این موضوع مراجعه کنید.



© 2017 کلیه حقوق محفوظ است باشگاه استراتژیست‌های جوان
تحت حمایت و نظارت اندیشکده یقین